De vraag of je de verwarming overdag helemaal uitzet of alleen lager zet, houdt veel huishoudens bezig, zeker met de stijgende energiekosten van 2025. Het juiste gebruik van je verwarming kan direct invloed hebben op je maandelijkse energierekening en tegelijkertijd bijdragen aan een duurzamer klimaat. Verschillende onderzoeken tonen aan dat het verlagen van de temperatuur wanneer je niet thuis bent, doorgaans voordeliger is dan het volledig uitzetten. Toch spelen factoren als isolatie, verwarmingssysteem en persoonlijke comfort een grote rol. In dit artikel worden de meest recente inzichten, praktische voorbeelden en slimme tips gedeeld om op een zuinige manier met je verwarming om te gaan.
Waarom verwarming overdag lager zetten slim is
Het is verleidelijk om de verwarming helemaal uit te zetten tijdens afwezigheid om energiekosten te vermijden, maar dit is niet altijd de meest zuinige optie. Wanneer je verwarming uitstaat, koelt het huis af, en kost het bij terugkomst extra energie om de ruimte weer op temperatuur te brengen. Het opwarmen van een afgekoeld huis verbruikt namelijk aanzienlijk meer energie dan het handhaven van een iets lagere, maar constante temperatuur. Daarom is het verminderen van de temperatuur overdag, bijvoorbeeld met 4 tot 5 graden, effectiever dan volledig uitzetten. Dit verlaagt het energieverbruik zonder de noodzaak om intensief te stoken zodra men terugkeert.
De energiebesparing die hiermee gemoeid is, kan oplopen tot tientallen euro’s per jaar, afhankelijk van hoe lang en hoe vaak de verwarming lager wordt gezet. Ook maatwerk is hierbij erg belangrijk: een matig geïsoleerd huis profiteert anders van temperatuurdaling dan een moderne goedgevulde woning met triple glas. Volgens advies van Milieu Centraal bespaart een nachttemperatuur van 15 graden, of een vergelijkbare verlaging overdag, gemiddeld zo’n €60 op jaarbasis. Door de verwarming op de juiste momenten te verlagen en slim te anticiperen, maak je dus een groot verschil in je energierekening.
Frank Bovens, energieconsulent, benadrukt het belang om de verwarming altijd naar beneden te draaien tijdens afwezigheid, zelfs bij korte periodes. Dit geldt ook voor een kwartiertje weg zijn; elke graad scheelt echt. Daarnaast verhoogt het lager zetten van de temperatuur de levensduur van je verwarmingssysteem doordat het minder hard hoeft te werken, wat weer bijdraagt aan duurzaamheid. Het gaat hier niet alleen om besparingen, maar ook om minder CO2-uitstoot ten gunste van het klimaat.
Is helemaal uitzetten van de verwarming echt voordelig?
Veel mensen denken dat de verwarming helemaal uitzetten de beste manier is om energie te besparen, maar het tegendeel kan waar zijn. Wanneer een woning volledig afkoelt, gaat het comfort aanzienlijk achteruit en stijgt de kans op vochtproblemen en schimmelvorming. Daarnaast kan het opwarmen vanuit een koude start juist meer gas kosten dan het subtiel verlagen van de temperatuur.
In oudere huizen met slechte isolatie is het effect nog duidelijker merkbaar. Deze woningen verliezen warmte sneller via muren en ramen, waardoor het verwarmen vanuit een koude situatie voortdurend extra energie vereist. Experimenteer je met aan- en uitzetten dan loop je het risico dat je ook mechanische en technische systemen in huis onnodig belast, want die moeten harder werken om het gebouw weer op temperatuur te krijgen.
Deskundigen benadrukken dat het verstandig is om de verwarming niet volledig uit te zetten zonder goede isolatie en ventilatie, maar deze constant op een lager niveau te houden. Mocht het toch wenselijk zijn om uit te schakelen, bijvoorbeeld bij langere afwezigheid, dan is het cruciaal om de woning goed te isoleren en het risico op vorstschade aan leidingen te beperken. In dat laatste geval is een minimale ‘antivriesstand’ van je cv-ketel een slimme voorzorgsmaatregel in de wintermaanden.
Ondanks de twijfels over uitzetten is het belangrijk te weten dat in goed geïsoleerde woningen met moderne systemen, zoals warmtepompen zonder boiler, het continu aanhouden van een constante temperatuur vaak energiezuiniger is. Dit vanwege de langere opwarmtijd en de effecten van vloerverwarming. Het blijft belangrijk om rekening te houden met de specifieke omstandigheden van je huis.
De invloed van isolatie op energiebesparing en comfort
Isolatie speelt een sleutelrol bij het besparen op energie en het comfortabel houden van je woning tijdens het verwarmen. Gemiddeld verliest een huis zo’n 20% warmte via ventilatie en zelfs 80% via de muren, ramen, en het dak. Zonder goede isolatie kun je de temperatuur zowel overdag als ’s nachts moeilijk lager zetten zonder comfortverlies.
Investeren in betere isolatie betekent dat warmte langer binnen blijft, waardoor je minder hoeft te stoken om de gewenste temperatuur te behalen. Dit komt de zuinigheid direct ten goede en zorgt ook voor een stabieler binnenklimaat. Denk aan het vervangen van enkel glas door hoogrendementsglas of het aanbrengen van dak- en muurisolatie. Zelfs kleine maatregelen zoals slim gebruik van gordijnen en het voorkomen van warmteverlies boven radiatoren kunnen het verschil maken.
In woningen met vloerverwarming is het bij een goede isolatie aan te raden de temperatuur slechts met 2 tot 3 graden te verlagen. Warmtepompen en moderne verwarmingsinstallaties vragen om een andere benadering dan conventionele cv-ketels. Zeker als je streeft naar een duurzame en energiezuinige woning, is isolatie onmisbaar. Zo voorkom je onnodig warmteverlies en verhoog je het effect van je slimme temperatuurinstellingen.
Ook ventilatie draagt bij aan comfort en voorkomt vochtproblemen, een belangrijk aandachtspunt, vooral wanneer de verwarming wordt verlaagd. Als je slecht ventileert, kan vocht sneller condenseren tegen koude binnenmuren, wat schimmelvorming in de hand werkt. Met een warmteterugwinsysteem kan warmte uit ventilatielucht hergebruikt worden, wat nog eens extra energie oplevert.
Temperatuurinstellingen voor optimaal besparen en comfort overdag
De ideale temperatuurinstelling overdag hangt sterk af van je aanwezigheid en het type woning. Wanneer je afwezig bent, bijvoorbeeld tijdens werkuren, is een verlaging van ongeveer 4 tot 5 graden ten opzichte van je normale stooktemperatuur verstandig. Dit betekent dat een huis dat normaal op 20 graden staat, overdag kan worden teruggezet naar 15-16 graden.
Deze instelling is ook gunstig om het energieverbruik aanzienlijk te verlagen zonder dat het huis te ver afkoelt. Bij moderne woningen met vloerverwarming of warmtepompen wordt geadviseerd iets minder sterk te verlagen vanwege de traagheid van het systeem. Slim programmeren van de thermostaat zodat de verwarming een uur voordat je thuis bent weer omhoog gaat, zorgt voor comfort zonder verspilling.
Het gebruik van een programmeerbare of slimme thermostaat maakt het eenvoudig om jouw verwarming automatisch te regelen overeenkomstig je leefpatroon. Zo kan je eenvoudig energie besparen en tegelijkertijd thuis komen in een comfortabel warm huis. Vaak zijn er ook handige apps en tools beschikbaar die inzicht bieden in je energieverbruik en waardoor je je instelling kunt optimaliseren.
Voor extra besparingen is het aan te raden goed op je huis te letten: kleine aanpassingen kunnen grote invloed hebben. Bijvoorbeeld, volgens een praktische tip uit het vakblad kan het plaatsen van een waterkaraf onder de radiator zorgen voor een betere warmteafgifte, waardoor minder energie nodig is. Zo combineer je comfort en zuinigheid op een slimme manier.
Gezondheid en comfort bij lagere temperaturen thuis
Verlagen van de verwarming brengt naast financiële voordelen ook gezondheidsaspecten met zich mee. Onderzoek van Maastricht University wijst uit dat temperatuurschommelingen kunnen bijdragen aan een betere doorbloeding en het stimuleren van het immuunsysteem bij gezonde personen. Dit ondersteunt de gedachte dat een iets koelere omgeving overdag niet per se nadelig hoeft te zijn.
Wel moet er rekening gehouden worden met individuele situaties. Ouderen en mensen met chronische aandoeningen kunnen gevoeliger zijn voor kou en hebben een hogere comforttemperatuur nodig. In slaapkamers is een temperatuur rond de 18 graden voor gezonde volwassenen ideaal voor een goede nachtrust. Dit komt doordat het lichaam tijdens het slapen de kans moet krijgen om af te koelen, wat ook het inslapen bevordert.
Bij lagere binnentemperaturen kan er een toename van vochtigheid ontstaan, wat aanleiding kan geven tot schimmelproblemen. Goed ventileren is daarom cruciaal. Ook kan het plaatsen van waterbakjes onder radiatoren helpen om de luchtvochtigheid op peil te houden, wat droge lucht in huis tegengaat. Dit draagt bij aan een beter binnenklimaat, een hogere leefbaarheid en verhoogt ook het comfort tijdens kou.
Uiteindelijk is het van belang om een balans te vinden tussen comfort en zuinigheid, zodat de woning niet alleen energie-efficiënt is, maar ook prettig aanvoelt voor iedereen. Door slim met temperatuur en ventilatie om te gaan, kan je energiebesparing en welzijn succesvol combineren.
